In heel wat landen wordt aan meisjes en jonge vrouwen nog steeds het recht ontzegd om hun stem te laten horen. Ze komen in aanraking met heel wat obstakels zoals armoede, gendernormen, stereotypen en gebrek aan veiligheid. Zo moet een meisje haar opleiding vaak vroegtijdig beëindigen omdat haar familie de financiële last niet langer kan dragen en de voorkeur geeft om te investeren in de opleiding van haar broers. Dit alles heeft als resultaat dat meisjes en jonge vrouwen zichzelf niet ten volle kunnen ontplooien en hun leven vorm kunnen geven zoals ze zelf willen.
Toch zijn ze vastbesloten om hun rechten te verdedigen en ze kunnen daarbij zeker kracht en inspiratie putten uit sterke vrouwelijke rolmodellen. Onze sportambassadrices, the Belgian Red Flames Julie Biesmans en Janice Cayman, en onze 4x400m vrouwen Camille Laus en Hanne Claes zijn een perfect voorbeeld. Hun doorzettingsvermogen, zelfzekerheid en moed zorgen ervoor dat meisjes in zichzelf blijven geloven en opkomen tegen discriminatie.
Sport als katalysator op vlak van gelijkheid
Sport is een krachtig middel om seksistische normen en waarden om te buigen naar gelijke rechten voor meisjes en jongens. Want wanneer meisjes en vrouwen aan sport doen:
- Ontkrachten ze gendernormen en stereotypen
- Ontwikkelen ze essentiële vaardigheden zoals weerbaarheid, teamwork, leiderschap, communicatie en uithoudingsvermogen
- Ontwikkelen ze meer zelfvertrouwen en eigenwaarde
- Leren ze leeftijdsgenoten kennen waar ze anders nooit mee in contact zouden komen
- Tonen ze hun vrienden, familie en dorpsgenoten hun potentieel
- Hebben ze plezier!
Waar voetbal werd gezien als een ‘mannensport’ maken nu ook meisjes en vrouwen het veld onveilig. Meisjes in Senegal kunnen ervan meespreken! Zij aanvaarden niet langer dat meisjes enkel aan de zijlijn moeten staan, ongeacht of het gaat om het beoefenen van een sport, het volgen van een opleiding, of het uiten van hun stem in de maatschappij.
Wat jongens mogen, dat mogen meisjes ook, toch? We hebben dezelfde rechten en dezelfde plichten. Later wil ik mijn diploma’s halen en één van de beste voetbalspeelsters ter wereld worden!
Sport geeft hen immers het nodige zelfvertrouwen om leiderschapsrollen op te nemen, hun stem te laten horen en acties te ondernemen die ze niet voor mogelijk hielden. Hun verwezenlijkingen op het veld vertaalt zich ook naar potentiële successen naast het veld.
Duurzame veranderingen vergen participatie van alle partijen
Om de veranderingen op een zo duurzaam mogelijke manier tot stand te brengen is het belangrijk om iedereen te betrekken: de jongeren, de ouders, de gemeenschappen en de lokale autoriteiten.
In ons sportproject in Senegal nemen jongeren, zowel meisjes als jongens, deel aan sportactiviteiten zoals voetbal en atletiek en krijgen naast sportieve trainingen ook workshops over o.a. gendergelijkheid en het belang van sport voor zelfontplooiing. Ouders, docenten en begeleiders worden op hun beurt geïnformeerd over de positieve aspecten van sport en hoe ook zij kunnen bijdragen tot het veranderen van de sociale normen. Tenslotte worden ook de gemeenschappen en de lokale autoriteiten aangespoord om in al hun beslissingen rekening te houden met de rechten van meisjes.
Niet alle ouders waren even gemakkelijk overtuigd van het belang van sport voor meisjes. Met die ouders hebben we dan effectief aan tafel gezeten en hen uitgelegd waarom sport belangrijk is voor meisjes. Verschillende redenen lagen aan de basis van hun weigerachtige houding: ze waren bang dat voetbal het gedrag zal veranderen van hun dochter, dat andere mensen hun dochters zullen beoordelen en henzelf als ouders, onwetendheid over het belang van sport, ...
Onze partners in de strijd om gelijke rechten
Omdat meisjes en jonge vrouwen vaak opkijken naar rolmodellen waaruit zij inspiratie en kracht kunnen putten, zijn we enorm trots om de Belgian Red Flames en onze trouwe ambassadrices te mogen noemen. Het zijn stuk voor stuk sterke vrouwen, die hard werken, hun hand niet omdraaien voor een eventuele hindernis en hun hart op de juiste plaats hebben. Dat bewezen ze nog maar eens toen ze eind 2019 met ons meereisden naar Benin. Daar staken ze de meisjes van ons voetbalproject een hart onder de riem en namen ze deel aan een voetbaltornooi. De ideale gelegenheid om vaardigheden uit te wisselen en de aandacht op de meisjesrechten te vestigen.
De red Flames wil het meisjesvoetbal laten groeien: meer meisjes laten voetballen, de vrouwen meer in de aandacht brengen en hen gelijkwaardiger maken met de mannen. Ik denk dat Plan België daar inderdaad dezelfde visie over heeft: wij willen meisjes sterker maken.
En ook onze 4x400m vrouwen Camille Laus en Hanne Claes behoren tot onze trouwe sportambassadrices. Al sprintend zetten zij gelijke rechten voor meisjes en vrouwen in de kijker. Dankzij hun steun kunnen we, naast het voetbalproject, een extra sportproject opzetten, met een focus op atletiek.
Ook de Memorial Van Damme staat dit jaar in het teken van empowerment van meisjes door sport. Golazo, de organisator hierachter, ijverde de voorbije jaren mee voor de gelijktrekking van het prijzengeld voor mannelijke en vrouwelijke atleten binnen de IAAF Diamond League en gaf daarmee een stevig signaal als verdedigers van gelijke rechten.
Het bevorderen van opportuniteiten voor vrouwen om deel te nemen aan sport gaat niet enkel om het pleiten voor de rechten van vrouwen om deel te mogen nemen. Het gaat erom sociale en economische barrières te detecteren die vrouwen belemmeren en als antwoord hierop projecten te ontwikkelen die relevant en impactvol zijn voor hen.