Het opkomen voor kinderrechten kan niet zonder het aanpakken van de klimaatveranderingen

Wat is de impact van de klimaatverandering op de jongeren en de kinderrechten? Waarom moet onze organisatie zich inzetten in deze strijd?

Wel, er bestaat wel degelijk een verband tussen de mensenrechten en de klimaatverandering. De beide problematieken beïnvloeden elkaar. Onze menselijke activiteiten hebben een impact op het milieu en omgekeerd tast de klimaatverandering steeds meer onze planeet aan. Dit alles  heeft een belangrijke impact op ons dagelijks leven. En dat laat zicht het meest voelen in de ontwikkelingslanden, waar de gevolgen van de klimaatverandering zeer uitgesproken zijn en waar de bevolking minder goed gewapend is om die consequenties te dragen.

In sommige van de landen waar Plan International actief is schrijven de omgangsvormen voor dat meisjes en vrouwen als laatsten aan bod komen tijdens de maaltijden. Het hoeft geen betoog dat ze in tijdens van voedselschaarste amper te eten hebben.

We kunnen dan ook concluderen  dat de rechten van de meisjes in gevaar zijn ten gevolge van de klimaatverandering. Als kinderrechtenorganisatie hebben we dan ook de plicht om NU te handelen. Wij komen als jongerenorganisatie ook dagelijks in contact met jongeren en dit is voor hen ook een topprioriteit.

Dat brengt ons bij het begrip “klimaatrechtvaardigheid”. Wat is dat precies en hoe kijken de jongeren naar dit verhaal?

Om daar een gefundeerd antwoord op te geven, moeten we de klimaatverandering in haar historisch en mondiaal perspectief plaatsen. 

Historisch gezien is het zo dat de klimaatverandering deels is veroorzaakt door activiteiten in het verleden en dat het handelen van sommige actoren –  dan hebben we het over personen, bedrijven, landen,…– bij uitstek heeft bijgedragen tot de huidige problematiek. En ook vandaag zien we dat een beperkt aantal grote spelers in zeer grote mate verantwoordelijk is voor het in stand houden en zelfs verergeren van de toestand. Waarbij deze “vervuilers” de economische vruchten van hun handelen hebben kunnen plukken in de vorm van sterke groei en grote winstgevenheid. 

En dat terwijl sommige bevolkingsgroepen, zelfs hele landen, er de nadelen van hebben gedragen en dat tot op de dag van vandaag nog doen. We hebben daarjuist al vernoemd dat de gevolgen op wereldvlak ongelijk verdeeld zijn en dat de ontwikkelingslanden er extra hard door getroffen worden. Die landen liggen immers vaak in meer kwetsbare regio’s, beschikken over minder middelen om zich tegen de gevolgen te beschermen... De bevolking loopt er dus grote risico’s, zeker wanneer de klimaatproblematiek versterkt wordt door andere factoren zoals gewapende conflicten, een jonge bevolking met een groot percentage kinderen enz.

Welnu, de klimaatrechtvaardigheid stelt dat diegenen die aan de oorzaak van het probleem liggen, maar er wel beter van geworden zijn, de morele plicht hebben om te investeren in oplossingen. En dan hebben we het over het ontwikkelen van nieuwe technologieën, het terugdringen van emissies, het ondersteunen van kwetsbare bevolkingsgroepen, het op gang brengen van economische ontwikkeling. Zonder klimaatrechtvaardigheid zullen we niet tot leefbare en duurzame oplossingen voor de huidige crisis komen.

Welke rol kan Plan International dan juist spelen in de strijd tegen de klimaatverandering?

Er zijn twee belangrijke actieterreinen:

1. Ten eerste moet de organisatie intern actie ondernemen door het verkleinen van de ecologische voetafdruk en het streven naar een CO2-neutrale werking. Maar ook in onze programmalanden kunnen we vol inzetten om waar mogelijk te investeren in duurzame energie. In dat kader heeft Plan International België beslist om samen te werken met CO2logic die onze processen zullen auditen en ons adviseren om naar een zero impact te evolueren.
2. Ten tweede moet Plan International door middel van haar projecten en haar lobbywerk er voor zorgen dat de jongeren in het algemeen en de meisjes en jonge vrouwen in het bijzonder hun stem kunnen laten horen bij de politieke verantwoordelijken. Plan International kan daar een unieke rol spelen. We zijn immers wereldwijd actief en hebben hechte banden met tal van lokale groepen. En tegelijkertijd begrijpen we, onder meer door de interactie met onze partners, de raakvlakken tussen zaken als leeftijd, geslacht  en inclusie.

Voor onze nieuwe projecten zullen we waar mogelijk inzetten op die duurzame component. 

• In het kader van het bestrijden van de gevolgen van natuurrampen werken we bijvoorbeeld aan het voorkomen van overstromingen. 
• We installeren ook kiosken die zone-energie opwekken, brengen internet naar de dorpen, creëren werkgelegenheid voor kansengroepen...

Allemaal manieren om de kinderen en de jongeren de klimaatveranderingen en haar gevolgen te doen begrijpen. Maar eveneens met als doel diezelfde jeugd actie te laten ondernemen in het kader van de klimaatverandering.

Tegen de achtergrond van de klimaatverandering vormen zogenaamde “groene beroepen” de toekomst. Hoe kan Plan Internatinal enerzijds “groene jobs” creëren en anderzijds jongeren voorbereiden op die nieuwe vormen van werkgelegenheid?

“Groene jobs” gaan over vormen van duurzame tewerkstelling die bovendien bijdragen tot de bescherming van het milieu, tot economische ontwikkeling en sociale inclusie. Tenslotte maken deze jobs de lokale gemeenschappen duurzamer en beter bestand tegen de risico’s die verbonden zijn aan de ecologische crisis.

Ik geef een voorbeeld: Koken op houtskool zorgt niet alleen voor ontbossing, maar heeft ook nadelige gevolgen op de gezondheid van de vrouwen. Een project kan er uit bestaan om jongeren op te leiden zodat ze een commercieel bedrijfje dat zonnekachels verkoopt kunnen oprichten en leiden, andere kunnen dan weer een vorming krijgen om die ovens op zone-energie te fabriceren, te herstellen.... Op die manier ontstaat er een economische dynamiek, worden de gemeenschappen duurzamer, wordt de impact op het milieu gereduceerd, vermindert de afhankelijkheid van schadelijke energiebronnen....

Wanneer er zich dan een droogte voordoet, of een vorm van wateroverlast, dan zullen de gemeenschappen met groene jobs veerkrachtiger zijn om de gevolgen op te vangen. Meer nog, gemeenschappen die volgens deze logica handelen zijn beter voorbereid om te blijven functioneren wanneer hun natuurlijke omgeving onder druk komt te staan. Om terug te grijpen naar ons voorbeeld van de zonnekachels: wanneer je niet afhankelijk bent van houtskool om te koken, heeft een langdurige droogte minder impact.

Hoe kijk je aan tegen een samenwerking van de NGO-wereld met het bedrijfsleven in het kader van het werken aan een meer duurzame wereld? De inspannngen van Plan International België op gebied van klimaatverandering worden bijvoorbeeld mogelijk gemaakt door de steun van CEO’s 4 Climate.

Vooraleer Plan International samenwerkt met een corporate partner zal er een ethical check plaatsvinden om na te gaan of de normen en waarden in lijn liggen. Zo kan Plan International nooit samenwerken met bedrijven die bv actief zijn in wapenhandel, pornografie, drugs of alcohol. Bij de screening is er dus ook een klimaatcomponent opgenomen. Bedrijven die zware milieu overtredingen plegen zijn voor ons een reden om partnerships te weigeren.

CEO’s 4 Climate wil ondernemers aansporen om duurzaam te ondernemen en heeft de ambitie om die boodschap zo breed mogelijk uit te dragen, ook bij de jonge generatie en over alle grenzen heen. Daarom werd een strategische samenwerkingsovereenkomst opgesteld tussen CEO’s 4 Climate en Plan International België. Via dit partnership kon Plan International België een Climate Change Specialist aanwerven die de impact van de klimaatwijzigingen op jongeren (en meer specifiek meisjes) in kaart zal brengen.

CEO’s 4 Climate erkent het belang van de inspanningen die we leveren om de gevolgen van de klimaatveranderingen op kinderen en jongeren te beperken. Ze steunen ons door te investeren in onze klimaatprojecten en ook onze klimaatprojecten die we in de toekomst willen uitrollen voor te leggen aan het leden om zo ook geld in te zamelen om hier samen onze schouders onder te zetten. 

De klimaatuitdagingen zijn enorm dus we moeten hier met zijn allen snel, zo breed als mogelijke en massaal op inzetten. Zowel NGO’s, overheden, academische wereld, particulieren als bedrijven moeten de handen in elkaar slaan. Als Plan International nemen we alvast de handschoen op door zelf reeds het goede voorbeeld te geven. 

Hoe kan ik als bedrijf mijn steentje bijdragen?

Plan International heeft momenteel tal van klimaatprojecten lopen maar wil hier binnenkort enkele innovatieve projecten aan toevoegen waar we zonne-energie willen linken aan onderwijs en veiligheid. Indien u hier als bedrijf ook wenst aan mee te werken dan horen we het graag. Indien u een mailtje stuurt naar corporates@planinternational.be dan kunnen we samen uitzoeken op welke manier we dit kunnen opnemen (ons voorzien van duurzame materialen, onze projecten financieel steunen, uw expertise ter beschikking stellen,….).